روزي كه يك پايتخت (بيشاپور Bishapoor) ساخته شد

به گزارش كرونيكلهاي جهان (روزشمار رويدادهاي مهم ملل جهان در طول زمان)، شهر بيشاپور در منطقه كازرون 24 نوامبر سال 266 ميلادي تكميل شد. كار ساختن اين شهر كه به تصميم شاپور يكم، شاه ساساني وقت ساخته شد نزديك به شش سال طول كشيد. در ساختن اين شهر هم از اسيران رومي استفاده شد. ارتش ايران به فرماندهي شاپور يكم در سال 260 در ناحيه «ادسا (امروز: ارفا = اورفا)» در شرق فرات (جنوب تركيه امروز) ارتش روم را شكستي سخت داد و والرين امپراتور اين كشور با 71 هزار نظامي رومي را اسير كرد كه از اين اسيران براي ساختن سد شوشنر (بند قيصر)، ساختن شهر گندي شاپور در خوزستان و بيشاپور در فارس استفاده شد. در ساختن شهر بيشاپور از معماران يوناني و رومي هم استفاده شده بود. شكل ساختمانها و خيابان بندي شهر بيشاپور (خيابانهاي متقاطع) حكايت از ايراني ـ اروپايي بودن اين شهر دارد. بيشاپور در مسير راه استخر به شوش و تيسفون ساخته شده بود.
شاپور يكم كه به تاسيس شهرهاي تازه در مسير راههاي مهم و يا مناطق مستعد صنعت و كشاورزي علاقه داشت، شهر نيشابور خراسان را هم در دامنه كوه بينالود بساخت.
شاپور يكم كار تاسيس شهرهاي بزرگ را با ساختن شهر قزوين (كاسپين) آغاز كرد. سوم نوامبر سال 245 دستور ساختن قزوين را صادر كرد و اين شهر ظرف سه سال ساخته شد و در سال 248 ميلادي تكميل شد. شاپور يكم به احترام طايفه كاسپين كه در اين منطقه تا گيلان زندگي مي كردند نام خود را بر اين شهر نگذارد و به نام همان طايفه اسم گذاري كرد. اروپاييان درياي مازندران (خزر) را به نام همين طايفه، كاسپين مي گويند و مي نويسند كه بين المللي شده است.